Μα ποιος ξέχασε τα σταφύλια της οργής;
Aφού όποιος ρίχνει κλεφτές ματιές κάτω από τις γέφυρες των αυτοκινητοδρόμων, δίπλα από παραγκουπόλεις, εκεί πάνω απ' τη φωτιά, εκεί είναι ακόμα το φάντασμα του Τομ..
Το τραγούδι «Το φάντασμα του Τομ Τζόουντ» και το ομώνυμο άλμπουμ του Μπρους Σπρίνγκστιν είναι εμπνευσμένο από το μυθιστόρημα του Τζον Στάινμπεκ «Τα Σταφύλια της Οργής». Όπως λέει και ο ίδιος ο Μπρους Σπρίνγκστιν: "Η αλήθεια, όσο πικρή και να είναι, πάντα θα σε εμπνέει. Και πώς να μη το κάνει άλλωστε;"
«Τα Σταφύλια της οργής» συνοψίζουν τις σαρωτικές επιπτώσεις και αποτυπώνουν την ψευδαίσθηση του αμερικανικού ονείρου κατά την περίοδο της μεγάλης οικονομικής ύφεσης της δεκαετίας του 1930.
Ο Τομ Τζόουντ μαζί με την οικογένειά του, στα σταφύλια της οργής, ξεριζώνεται από τον τόπο του και μεταναστεύει.
Ξεκινά από μια αγροτική περιοχή των ΗΠΑ, την Οκλαχόμα, στο αποκορύφωμα της οικονομικής κρίσης, όταν η οικογένεια Τζόουντ αναγκάζεται, εξαιτίας της παρατεταμένης ξηρασίας αλλά και από τα χρέη προς τις τράπεζες, να εγκαταλείψει το σπίτι της για να αναζητήσει, όπως έκαναν και χιλιάδες άλλοι συμπατριώτες της, καλύτερη τύχη στα δυτικά, στη γη της επαγγελίας, στις πεδιάδες της Καλιφόρνια.
Οι κακουχίες, η πείνα, η δυστυχία ακολουθούν τους ήρωες, οι οποίοι δεν βρίσκουν τον παράδεισο τον οποίο ονειρεύονταν.
Οι οικογένειες και οι εργαζόμενοι εκμεταλλεύονται από τις οργανωμένες επιχειρήσεις και ο Στάινμπεκ χρησιμοποιεί χριστιανικές θρησκευτικές εικόνες για να περάσει τα επιχειρήματά του.
Ότι η χρήση καλλιεργήσιμης γης ως πηγή κέρδους δηλαδή από τις επιχειρήσεις και όχι από τους ανθρώπους προκαλεί εκτεταμένη ταλαιπωρία, δυστυχία και μιζέρια στις οικογένειες των αγροτών.
Ακόμη γίνεται σαφές ότι η πολιτική και η πνευματική ενότητα είναι απαραίτητη για να ξεπεραστούν οι δυνάμεις που δημιουργούν τις αντιξοότητες αυτές.
Τελικά, οι μετανάστες μαθαίνουν να βασίζονται ο ένας στον άλλο, και ο χαρακτήρας των Τζόουντ με την έμμονη ιδέα για οικογενειακή συνύπαρξη, την αυτοεκτίμηση και τον υλισμό, δίνουν τη θέση τους σε μια αίσθηση οικουμενικής κοινότητας, μιας αλλαγής από ανάγκη επιβίωσης και ενός πόθου για αξιοπρέπεια που οδηγούν στην κοινωνική αφύπνιση και στην ένωση του ενός με τους πολλούς.
Ο Στάινμπεκ απεικονίζει αριστοτεχνικά τον αγώνα για τη διατήρηση της αξιοπρέπειας και τη διατήρηση της οικογένειας ενάντια στις καταστροφές, τις αντιξοότητες και τις τεράστιες απρόσωπες εμπορικές επιρροές. Βάσισε το έπος του στις επισκέψεις του στα στρατόπεδα μεταναστών και στις σκηνές των εργατών, βλέποντας από πρώτο χέρι τις φρικτές συνθήκες διαβίωσης των οικογενειών μεταναστών.
Το μυθιστόρημά του, με το εύκολα προσβάσιμο, καθομιλούμενο στυλ, έγινε ευπρόσδεκτο από τους αναγνώστες της εργατικής τάξης, αν και ήταν εξίσου ευρέως διαδεδομένο στους κύκλους που επέκρινε, δηλαδή τους επιχειρηματικούς, τους κυβερνητικούς και τους αστικούς.
Οι οποίοι φυσικά και κατήγγειλαν το έργο ως κομουνιστική προπαγάνδα και το χαρακτήρισαν ως ολόψυχη συμπόρευσή του Στάινμπεκ με το προλεταριάτο.
Ορισμένες τοπικές περιοχές μάλιστα, συμπεριλαμβανομένης της κομητείας Κέρν της Καλιφόρνια, όπου 'εγκαταστάθηκε' η οικογένεια Τζόουντ, χαρακτήρισαν το βιβλίο ως δυσφήμιση για την περιοχή και τους κατοίκους τους.
Ακόμη έκαψαν αντίγραφα και το απαγόρευσαν από βιβλιοθήκες και τα σχολεία. Παρ' όλα αυτά, ήταν το μυθιστόρημα με τις μεγαλύτερες πωλήσεις του 1939, και κέρδισε ένα βραβείο Πούλιτζερ το 1940. Τα σταφύλια της οργής επίσης έκαναν πολλά για να κερδίσει ο συγγραφέας το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1962. Η ταινία του Τζον Φορντ βασισμένη στο βιβλίο, προτάθηκε για εφτά βραβεία Όσκαρ κερδίζοντας δυο.
Ο Στάινμπεκ δήλωσε ξεκάθαρα τον σκοπό του να γράψει το μυθιστόρημα: "Θέλω να ντρέπονται οι άπληστοι μπάσταρδοι που είναι υπεύθυνοι γι 'αυτό.."
Ακόμα και αν έχουν περάσει 84 χρόνια από όταν γράφτηκε αυτό το λογοτεχνικό αριστούργημα, δεν έχουν αλλάξει και πολλά πράγματα σήμερα.
Για την ακρίβεια είναι σαν να μη πέρασε ούτε μια μέρα! Ο ξεριζωμός, η πείνα, η εξαθλίωση είναι συνυφασμένα με αυτό το βάρβαρο σύστημα που δε διστάζει να πνίγει ανθρώπους καταμεσής του δρόμου, να φτιάχνει μαζικούς τάφους, να σπέρνει τον φόβο και την ανασφάλεια.
Ο παλιός κόσμος έχει πεθάνει προ πολλού και ένας νέος κόσμος έχει γεννηθεί από τις στάχτες! "Στις ψυχές των ανθρώπων τα σταφύλια της οργής γεμίζουν και βαραίνουν, βαραίνουν για τον τρύγο που επακολουθεί.."
Φαντάσου σαν κανείς συνάνθρωπός μας να μην έχει δική του ψυχή, σαν όλοι να κατέχουν απλά ένα μικρό κομμάτι μιας μεγάλης ψυχής, μιας ψυχής που ανήκει στην ανθρωπότητα. 'Καθάρισε' και φρόντισε την δική σου ψυχή για όταν θα χρειαστεί να γίνει ένα με τις ψυχές όλου του κόσμου.. Και αν δεν προλάβεις αυτή την ένωση δεν πειράζει τσάμπα δουλεία δεν έκανες ποτέ. 'Καθαρίζοντας' εσένα, 'καθάρισες' άθελά σου και τους γύρω! Και αν ούτε αυτό σου φτάνει..
Τουλάχιστον θα γυρίσεις 'καθαρός' πίσω απ' όπου ήρθες, εκεί απ' όπου δεν υπάρχει επιστροφή..
-Rage Against the Machine, The Ghost of Tom Joad
Δεν λέω καλός και ο Μπρους αλλά σας τους RATM δεν έχει! Ακολουθεί μετάφραση των στίχων.
ΒΙΝΤΕΟ.
The Ghost of Tom Joad
Άντρες περπατούν κατά μήκος των σιδηροδρομικών γραμμών
Πηγαίνοντας κάπου, όπου δεν υπάρχει επιστροφή
Ελικόπτερα που περιπολούν την εθνική οδό έρχονται πάνω από την κορυφογραμμή
Ζεστή σούπα σε μια φωτιά κάτω από τη γέφυρα
Η γραμμή του καταφυγίου εκτείνεται μέχρι τη γωνία
Καλώς ήρθατε στη νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων
Οικογένειες που κοιμούνται στα αυτοκίνητα τους, στα νοτιοδυτικά
Χωρίς σπίτι, χωρίς δουλειά, χωρίς γαλήνη, χωρίς ανάπαυση
Λοιπόν, ο αυτοκινητόδρομος είναι ζωντανός απόψε
Αλλά κανείς δεν κοροϊδεύει κανέναν για το που πάει
Κάθομαι εδώ κάτω στο φως της φωτιάς
Αναζητώντας το φάντασμα του Τομ Τζόουντ
Βγάζει ένα βιβλίο προσευχής από τον υπνόσακο του
Ο κήρυκας ανάβει ένα τσιγάρο και τραβά μια τζούρα
Περιμένοντας πότε ο τελευταίος θα είναι πρώτος και ο πρώτος θα είναι τελευταίος
Σε ένα χαρτόκουτο κάτω από την υπόγεια διάβαση
Έχεις εισιτήριο μονής διαδρομής για τη γη της επαγγελίας
Έχεις μια τρύπα στην κοιλιά σου και ένα όπλο στο χέρι σου
Κοιμάσαι σε ένα μαξιλάρι από συμπαγή βράχο
Λούζεσαι στο υδραγωγείο της πόλης
Λοιπόν, ο αυτοκινητόδρομος είναι ζωντανός απόψε
Πού κατευθύνεται, όλοι ξέρουν
Κάθομαι εδώ κάτω στο φως της φωτιάς
Περιμένοντας το φάντασμα του Τομ Τζόουντ
Τώρα ο Τομ είπε:
«Μαμά, όπου υπάρχει ένας μπάτσος που χτυπάει έναν άντρα
Όποτε ένα πεινασμένο νεογέννητο μωρό κλαίει
Εκεί που υπάρχει αντίσταση ενάντια στο αίμα και μίσος στον αέρα
Ψάξε με, μαμά, θα είμαι εκεί
Όπου κάποιος παλεύει για μια θέση να σταθεί
Μια αξιοπρεπή δουλειά ή ένα χέρι βοηθείας
Όπου κάποιος αγωνίζεται να είναι ελεύθερος
Κοίταξε στα μάτια τους, μαμά, και θα με δεις»
Λοιπόν, ο αυτοκινητόδρομος είναι ζωντανός απόψε
Αλλά κανείς δεν κοροϊδεύει κανέναν για το που πάει
Κάθομαι εδώ κάτω στο φως της φωτιάς
Με το φάντασμα του γέρου Τομ Τζόουντ
ΠΗΓΗ. facebook
-1696235621.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου