ΑΝΕΣΤΗΣ ΔΕΛΙΑΣ (ΣΜΥΡΝΗ 1914 - 31 ΙΟΥΛΙΟΥ 1944) - Ο Σπουδαίος Μικρασιάτης Συνθέτης, στιχουργός, ερμηνευτής του Ρεμπέτικου τραγουδιού & καταπληκτικός δεξιοτέχνης του μπουζουκιού

 

Ο Ανέστος Δελιάς (Αναστάσιος Δέλιος) το πραγματικό του επίθετο γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1912...Καταγόταν από μουσική οικογένεια. 

Ο παππούς του Σιδερής Δέλιος έπαιζε βιολί, ο πατέρας του Παναής (με παρατσούκλι Μαύρη Γάτα/Μαύρος Γάτος) έπαιζε σαντούρι και ο θείος του Μιχάλης έπαιζε βιολί.

Ο Ανέστης με τη μητέρα του Φωτεινή, έγκυο στη μικρότερη αδελφή του Ελένη, και την άλλη αδελφή του Στέλλα, έρχονται πρόσφυγες στην Ελλάδα μετά την καταστροφή της Σμύρνης, ενώ ο πατέρας του έχει σκοτωθεί από τους Τούρκους. Στην Ελλάδα ο Ανέστης δουλεύει σε διάφορες δουλειές για να συντηρήσει την οικογένειά του.

Υπήρξε αυτοδίδακτος μουσικός. Αρχικά έπαιζε κιθάρα, στη συνέχεια μπαγλαμά και μετά το 1928 μπουζούκι.

Γύρω στα 1930 δουλεύει σε ταβέρνα στη Δραπετσώνα. Εκεί γνωρίζεται με πολλούς μπουζουξήδες από τους παλιότερους (Νίκος Αϊβαλιώτης, Σκούρτης ο τυπογράφος, κ.ά) αλλά και τους νεότερους (Μάρκος Βαμβακάρης, Στράτος Παγιουμτζής κ.ά.).

Πολύ γρήγορα θα εξελιχτεί σε δεινό παίχτη και θα συμμετέχει στην «Τετράδα του Πειραιά», την πρώτη αμιγώς μπουζουξίδικη λαϊκή ορχήστρα.

Πήρε μέρος στην πρώτη ρεμπέτικη κομπανία με το Μάρκο Βαμβακάρη, το Γιώργο Μπάτη και το Στράτο Παγιουμτζή που εμφανίστηκε στη μάντρα του Σαραντόπουλου στην Ανάσταση του Πειραιά το 1934. Τότε γνωρίζεται με τη Νταίζη Σταυροπούλου, η οποία τον ερωτεύεται παράφορα.

Θα μείνει γνωστό στο χώρο του ρεμπέτικου με το παρατσούκλι «Αρτέμης» η ''Ανεστάκι'' η ''Ανέστης''.

  Άλλοι λένε ότι το οφείλει στην ομοιότητά του με έναν μάγκα-γόη του Πειραιά και άλλοι ότι του το κόλλησε ο Γιώργος Μπάτης για να εξυπηρετήσει τη ρίμα στα απίστευτα στιχάκια των τραγουδιών του:

 Ήταν ο Μπάτης και ο Αρτέμης και ο Στράτος ο τεμπέλης

 (από το «Ζεϊμπεκάνο σπανιόλο»).

Τη διετία 1935 – 1937 ο Δελιάς θα ηχογραφήσει καμιά δωδεκαριά τραγούδια και παράλληλα θα συμμετέχει και σε ηχογραφήσεις άλλων δημιουργών, σε τραγούδια του Μπάτη, σε αμανέδες του Στράτου και αλλού.  Με την επιβολή της Μεταξικής λογοκρισίας θα θεωρηθεί απόβλητος και οι παραπάνω ηχογραφήσεις είναι τα μοναδικά ίχνη που θα αφήσει στη δισκογραφία.

Μοιραίο ρόλο στη ζωή του έπαιξε, από το 1937 που τη γνώρισε, μια πόρνη από τα μπουρδέλα των Βούρλων η Κ. Σκουλαρίκα ή Σκουλαρικού που τον ρίχνει στην πρέζα. 

Μάταια προσπαθεί ο φίλος του Μήτσος Καρυδάκιας (μπουζουξής, συνθέτης του σπουδαίου τραγουδιού "Αφότου εγεννήθηκα" που δολοφονήθηκε στα 1942) να τον βοηθήσει νακόψει την πρέζα. 

Το 1938 ο Μ. Γενίτσαρης τον βρίσκει εξόριστο ως τοξικομανή στη Νιό. Τον βοηθάει να κόψει την πρέζα. Όταν επιστρέφει από την εξορία για να ξεφύγει από τη Σκουλαρικού και την πρέζα φεύγει με τη Νταίζη Σταυροπούλου για τη Θεσσαλονίκη. 

Δουλεύει εκεί για μικρό διάστημα και τελικά παρατάει τη Νταίζη στη Θεσσαλονίκη (όπου την ανακαλύπτει ο Τσιτσάνης και αρχίζει η δικογραφική της καριέρα), επιστρέφει στην Αθήνα και στην πρέζα. Με τη βοήθεια του Στράτου Παγιουμτζή και του Μπαγιαντέρα καταφέρνει και πάλι να την κόψει, αλλά για λίγο.

Αφηγείται η Νταίζυ Σταυροπούλου σε συνέντευξή της στον Κώστα Χατζηδουλή:

«..μου είπανε να είμαι πολύ προσεκτική, όταν θα μπαίναμε στο μαγαζί. Να μην κοιτάω ούτε δεξιά ούτε αριστερά, παρά μόνο μπροστά κατευθείαν στο πάλκο, γιατί οι άντρες που πήγαιναν εκεί ήταν ζόρικοι, πολύ σκληροί και ψόφαγαν για παρεξήγηση. … Με κοίταζε ο Ανέστης, τον κοίταζα κι εγώ…Και τότε ερωτευθήκαμε ο ένας τον άλλο…»

Ο Δελιάς είχε ήδη αρχίσει να γράφει και να ηχογραφεί τα πρώτα του τραγούδια. Σε πολλές από τις πρόβες που έκανε ο Δελιάς με τον Καρυδάκια στα τραγούδια του παρευρισκόταν και η Νταίζυ. 

Σύντομα όμως ο Ανέστης πέφτει στην πρέζα. Στα 1938, η Νταίζυ για να τον γλυτώσει φεύγει μαζί για τη Θεσσαλονίκη, όπου ο Ανέστης κάνει κάποιες εμφανίσεις στου «Κέρκυρα» (ταβέρνα σε μια κακόφημη περιοχή στην οδό Ειρήνης). Εκεί την συναντάει ο Τσιτσάνης (με προτροπή του Τούντα) που υπηρετούσε τη θητεία του στο Τάγμα τηλεγραφητών.

Το καλοκαίρι του 1944 παίζουν μαζί στου Βλάχου, ο Ανέστος, ο Στράτος και ο Γενίτσαρης. Παρά την πείνα και την εξαθλίωση ο Ανέστος εξακολουθεί να παίρνει ηρωΐνη. Έτσι, ένα πρωί τον μαζεύει το κάρο του δήμου, άψυχο έξω από τον τεκέ του Ντανάκουλη στο Μεταξουργείο.

 

***Να συλληφθεί το ντουμάνι (2004)

- Συγγραφέας: Λευτερης Παπαδοπουλος

«O Aνέστης Δελιάς ήταν μπουζουκάκι καλό, είχε και στοματάκι, ήταν ωραίος. Eίχε μια γκόμενα πουτάνα, στα Bούρλα. Aυτή ήτανε πρεζού. Έκανε βίζιτες, να πούμε, αλλά δεν ήθελε να την πάρουνε χαμπάρι. Και αυτός ο ηλίθιος, να πούμε, δεν την είχε καταλάβει. Και μένανε σε ένα παραγκάκι στα Χιώτικα. Στον ’γιο Διονύση. 

Εκεί που είναι τα Βούρλα, από κάτω ήταν τα Χιώτικα, που λέγανε. Όπως κοιμότανε λοιπόν ο Ανέστης μαζί της, να πούμε, τώρα τον εγουστάριζε βέβαια, ήθελε να τον κάνει κτήμα της. Του έκανε ένα γιουχ, δηλαδή όπως παίρνουμε ένα χαρτί, να πούμε, το στρίβουμε και το κάνουμε σαν χωνάκι, έτσι όπως το τσιγάρο. Του 'βαζε λοιπόν την πρέζα στο χωνάκι. 

Αυτός κοιμότανε, να πούμε, αυτή παρακολουθούσε την αναπνοή του. Με το που έκανε να αρχίσει να κοιμάται, του 'βαζε το χωνάκι. Έτσι την έπαιρνε την πρέζα αυτός. Mία, δύο, τρεις, πέντε. Δεν το καταλάβαινε. H ηρωίνη τώρα, αν την πιεις πέντε φορές, τσιμπήθηκες. Tην άρπαξες. Την τέταρτη φορά, λοιπόν, σηκώθηκε, κρυάδες, κομάρες, ρίγους, η κοιλιά του τον πόναγε. 

Μου το είχε πει ο ίδιος εμένα, μετά. Της λέει, ρε συ Κούλα, της λέει, τι έχω, δεν ξέρω τι έχω, τρέμω, ξέρω γω. Ρίξε μου ρούχα απάνω μου. Μπα, τίποτα δεν έχεις, λέει, θα σου δώκω, λέει, μια σκόνη, λέει, που είναι, λέει, για τις κρυάδες, λέει, γι' αυτά. Μόλις την ήπιε, ουπ, έγινε στα γρήγορα καλά. 

Την άλλη μέρα άρρωστος πάλι. Σου λέει, ας πιω άλλη μια ψιλούλα μήπως γίνω πάλι καλά. Και αυτό ήτανε, Λευτέρη μου. Μία, δύο, τρεις, τον έκανε πρεζάκιαΙ» (Aπό την αφήγηση του Στέλιου Kηρομύτη)

***«Ένας άγγελος πεταμένος στα σκουπίδια!»

Η φράση αυτή του Μάρκου Βαμβακάρη συμπυκνώνει τον 31χρονο βίο του Ανέστη Δελιά.

 

Δισκογραφία

 

    Χαρέμι στο χαμάμ (Columbia DG 6165 - 1935)

    Το σακκάκι (Columbia DG 6165 - 1935)

    Μάγκες πιάστε τα βουνά (Μπράβο σου κύριε πρόεδρε)

    (Columbia DG 6190 - 1936)

    Ο πόνος του πρεζάκια (Columbia DG 6185 - 1936)

    Ο Νίκος ο Τρελλάκιας (Columbia DG 6185 - 1936)

    Το κουτσαβάκι (HMV AO 2307 - 1936)

    Σούρα και μαστούρα (HMV AO 2307 - 1936)

    Αθηναίισσα (HMV AO 2375 - 1937)

    Ραστ Νεβά μανές (Μόνον εγώ γεννήθηκα αμαρτωλός)

    (HMV AO 2375 - 1937)

    Ουσάκ (Το τραγούδι της ξενιτειάς) (Columbia DG 6282 -

    1937)

    Τον άντρα σου και μένα (Columbia DG 6282 - 1937)

 

Φωτο 1 : (1934) Aνέστης Δελιάς - Ρεμπέτικη Τετράς

Φωτο 2 : (1937) Ουζερι Παπαιωάννου-Γενίτσαρη [Καμίνια Πειραιάς] Ανέστος Δελιάς,Γιάννης Παπαιώννου.Μιχάλης Γενίτσαρης,Απόστολος Χατζηχρηστος,Καρυδάκιας κ.α

Φωτο 3 : (1939) Νέα Κοκκινιά - Στελλάκης Περπινιάδης,Ανέστος Δελιάς.Νταίζη Σταυροπούλου

Φωτο 4 : (1934) Aνέστης Δελιάς,Μάρκος Βαμβακάρης,Στράτος Παγιουμτζής,Γιώργος Μπάτης - Ρεμπέτικη Τετράς

Φωτο 5 : (1933) Π

 

ΠΗΓΕΣ. google.com